Czym jest afazja?

Afazja to pierwotne zaburzenia zachowania językowego. Wynikają z uszkodzeń w mózgu, natomiast nie są konsekwencją głuchoty, zaburzeń o charakterze emocjonalnym, czy niepełnosprawności umysłowej. Tak naprawdę termin afazja oznacza utratę mowy na skutek uszkodzenia mózgu po okresie jej rozwoju. Jednak u małych dzieci możemy się spotkać z określeniem dysfazja . Dlaczego? Małe dzieci dopiero się uczą, nie posiadają zdolności mowy, a więc nie mogą utracić tej zdolności. Dlatego też w foniatrii można spotkać termin dysfazji. W neuropsychologii wyróżniamy dwie postacie afazji:

1. Afazja nabyta

jest wynikiem uszkodzenia mózgu, które nastąpiło w okresie po drugim roku życia. Ta granica została wyznaczona na podstawie norm rozwojowych. Dziecko w wieku 2 lat zaczyna rozwijać umiejętności językowe, rozumie wypowiedzi innych osób, wykonuje proste polecenia i zaczyna formułować własne wypowiedzi. Innymi słowy – w afazji nabytej stwierdzany jest normalny rozwój mowy do momentu uszkodzenia mózgu.

2. Afazja rozwojowa

jest wynikiem wrodzonego, okołoporodowego lub występującego w pierwszych miesiącach życia uszkodzenia mózgu. Są to specyficzne zaburzenia rozwoju mowy, które jednocześnie nie są konsekwencją innych zaburzeń wynikających z dysfunkcji mózgu. W tym przypadku mowa dziecka od samego początku nie rozwija się prawidłowo.

Objawy afazji

Objawami afazji mogą być: zaburzenia w mówieniu, zaburzenia gramatyki i składni, zniekształcenia artykulacyjne, zupełny lub częściowy brak mowy czynnej, trudności w rozumieniu mowy. Ponadto występować mogą: trudności w pisaniu, liczeniu, czytaniu, trudności w zakresie rozpoznawania bodźców, planowania i realizowania ruchów, problemy z zapamiętywaniem i innymi funkcjami poznawczymi.

Diagnozowanie afazji

Diagnoza afazji jest dość trudna. Bardzo łatwo ją pomylić z ORM (Opóźnionym Rozwojem Mowy), czy z autyzmem. Trudne również jest ustalenie przyczyny jej rozwoju. Afazja rozwojowa może być wynikiem urazu okołoporodowego, zapalenia mózgu i opon mózgowych, zatrzymania się w rozwoju pewnych struktur korowych lub urazu czaszki, który nastąpił w okresie przed rozwojem mowy (I. Styczek, 1980). Natomiast afazja nabyta jest najczęściej wynikiem schorzeń neurologicznych lub ogólnych, jak np. zapalenie mózgu, uraz głowy, napromieniowanie itp.)

Opieka merytoryczna: neurologopeda Beata Gmiter